DELPHI

I.

DELPHI

urbs Hollandiae nitida, tertium tenens locum, a rivo Delf., quo interluitur, dicta, cerevisiâ et aedificiis inclita, in qua Guilielmi Araus. Principis, ibi A. C. 1583. interfecti, ut et Architalassis Trompii, celeberrimum monumentum. Dicitur et Delfium; estqueve ex praecipuis Hollandiae. Vix 1. leuc. ab Haga Comitis. 3. a Lugd. Batav. in Austrum, totidem a Roterodamo in Occ. Creseit. indies. Hîc Cornelius Honius, et Gnapheus Hagiensis, Euangelium annuntiarunt, A. C. 1521. qui iunctâ cum Iac Praeposito, qui Antverpiae: Ioh. Rhodio, qui Traiecti: Martino Dorpio, qui Lovanii docuêrunt, operâ, N. T. post Biblia in idioma Belgicum transtulêre, etc. Seditionis a feminis, ob novum in frumenta tributum, excitatae ibidem, A. C. 1616. historiam habes, in Suppelm. Thuan. Collatio Delphensis Orthodoxorum cum Arminianis, A. C. 1617. effectu carens, describitur in libro, cui tit. Henotitum Belgii dissecti. Guicciard. Belg.

II.

DELPHI

urbs Phocidis in Achaia ad Parnassum mont. oraculo Apollmis et templo eius, post a Gallis, Brenno Duce, direpto clarissima. Cuius historia paucis sic habet: Caprarum grex aliquando ad antrum hoc accedens ingentem clamorem sustulit. Id miratus Pastor Coretas, cum illuc se conferret, vaporibus inde prodeuntibus impletus, vaticinari incepit. Hinc alii atque alii huc venêrunt, sed, quia plurimi imprudenter in voraginem prolapsi periêrunt, tripodem ibi statui placuit, cui imposterum vates insideret. Hic honor virginibus primo, in Dianae honorem obtigit, donec raptâ ab Echecrate Thessalo Phoebade, quinquagenariae adhibitae. Et quia oraculum hoc toto orbe celebre suit, templum divitiis

scatens, saepe praeda cessit Euboeensibus, Phlegyiis, Pyrrho Achillis filio, Xerxi, Phoeaeensibus, Gallis, Neroni tandem, qui 500. inde statuas cupreas rapuisse dicitur, distributo militibus territorio Cyrrhaeae, Apollinis domanio, et antro, unde Oracula prodibant, occisorum hominum cadaveribus obstructo, Strab. l. 9. Pausan. l. 10. Diod. l. 62. Diod. Plutarch. Iust. Oraculum hoc, nato mundi Servatore obmutuisse, postquam Augusto, causam roganti, haec respondisset:

Me puer Hebraeus, divos Deus ipse gubernans

Cedere sede iubet, tristemque redire sub Orcum, etc.

referunt Niceph. l. 1. c. 17. Cedren. in Comp. Suid. in Aug. Oros. l. 1. c. 18. qua de re adi Anton. van Dalen de Oraculis Dissertat. 1. Delso etiamnum, Castri Sophiano et Saona Nigro, qui eandem frumenti feracem esse tradit. Magis rupibus, ac loci naturâ quam humanâ arte munitur. Umbilicus terrae dicebatur a Graecis, referente Plutatch. l. de Oracul. defectu. Strab. l. 9. Εκάλε???αν τῆς γῆς ὄμφαλον. Liv. l. 38. c. 48. Etiam Delphos, quondam commune humani generis oraculum, umbilicum orbis terrarum, Galli spoliavêrunt. Hinc est illud Claud. in Prologo ad Manl. Theod. Cos.

Iuppiter (ut perhibent) spatiumque cum discere vellet

Naturae, regni nescius ipse fui;

Armigeros utrinque duos aequalibus alis,

Misit ab Eois occiduisque plagis.

Parnassus geminos fertur iunxisse volatus:

Contulit alternas Pythius axis aves.

Ovid. Met. l. 10. v. 168.

In medio positi caruerunt praeside Delpbi.

Coeterum quevinque templa Delphica, i. e., in eodem loco Delphis successive exstructa fuisse leguntur. Primum ex lauri ramis, ex agro vicino petitis. Secundum e cera et apum alis, a quodam cui Pteras nomen: Tertium ex aere (quemadmodum Spartae templum erat Minervae Χαλκοίκου) exstructum; quod igne colliquefactum, vel, ut alii, terrae motu absorptum legitur: Quattum e lapidibus constabat, architectis Trophonio et Agamede, primo Anno quintae Olymp. in cineres redactum: Quintum seu ultimum ab Amphictyonibus conditum e sacro aerario, per Spintharum, in loco maxime declivi, aditum habebat impeditum admodum et magnopere angustum. Huc cum Athenienses mittebant Legatos, qui Oraculum consulerent, dicebantur illi ἀναβαίνειν, adhibebanturqueve iidem ferme ritus, qui in annua legatione ad Deliacum festum usitati erant. vide in voce Theori. Oraculum, postquam hîc obmutuerit, ad Hyperboreos Scythas se contulisse fertut. Claudian. de sexto Cons. Honor. Carm. 28. v. 26.

Lustrat Hyperboreas Delphis cessantibus aras.

Unde Abaris Scytha, de eius adventu et responsis librum edidisse, et Athenienses, per totam Graeciam peste horribiliter grassante inde moniti fuisse, ut teliquevorum nomine vota precesqueve facerent, leguntur. Quare, sicut priis Delphos, ita ab illo tempore dona eo mittere soliti sunt. De cessatione Oraculi Delphici, egregie Prudent. canit in Apopth. v. 502. et seqq.

Ex quo mortalem praestrinxit spiritus alvum

Spiritus ille Dei, Deus, et se corpore matris

Induit atque hominem de virginitate creavit.

Delphica damnatis tacuerunt sortibus antra.

Non tripodas cortina regit, non spumat anhelus

Fata Sibyllinis fanaticus edita libris.

Perdidit insanos mendax Dodona vapores,

Mortua iam mutae lugent oracula Cumae:

Nec responsa refert Lybitis in Syrtibus Ammon.

Vide Franc. Rossaeum Archaeol. Atticae l. 7. c. 2. et infra in voce Oracula Rudera vero Templi et urbis hodiequeve visuntur, servatque insuper memoriam huius Inscr. quae in pagi Castri (quem incolae vet. esse urbis Delphorum λείψανα tradunt) templo Graeco Agios Helias superest, et inter alia haec continet, ΚΑΤΑΠΕΡ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΘΟΙΝΙΩΝΟΣ etc. Item alia, in Monasterio 400. p. inde dissito, in qua legitur, ΔΕΛΦΩΝ ΠΟΛΕΩΕ ΑΠΕΛΕΓΘΕΡΟΓ. Fuit autem haec urbs primitus exstructa, a Neptuni et Cleodorae Nymphae filio Parnasso, qui monti Musarum sede inclito nomen dedit. Eâ vero diluvii Deucalionaei undis obrutâ, qui supererant incolae, luporum ululatum secuti, in culmine Parnassi Lycoream condidêrunt, a qua etiamnum culmen illud Liacoura Graeci appellant. Nomen Delphorum quod attinet, Delphum quendam Apolline et Thyâ Sacerdote, filiâ Castalii, genitum, originem nomenqueve ei dedisse volunt: Delphi autem filium Pythin Pythonem eam appellasse. Nunc ad exiguitatem vici redacta est, de quo vidimus. Plura hanc in rem inprimis de fonte Castalio, antro Corycio, ruderibus Gymnasii, Stadii, aliisque huc pertinentibus, vide apud Iac. Spon. Itiner. Graec. Part. 2. p. 54. et seqq. Idem nummi meminit Faustinae, in cuius postica parte Templum Apollinis (quod non adeo videtur fuisse magnificum, utpote in quo 5. solum columnae visuntut) cum voce ΔΕΛΦωΝ, Part. 3. p. 172.

Nunc viculus in planitie est 9. mill. ab ora Sinus Corinthiaci, in Bor. sub Turcis, Baudr. de Delphica umbra, adagium idem cum illo, De Asim umbra, i. e. de re nihili. Cum enim, orante Demosthene, iudices dormitarent, is fabulam, de eo, qui asinum Athenis Delphos onustum ducens, in maximo aestu, sub asini umbra aestum declinare volebat, agasone sibi obsistente, et dicente, se illi asinum, non umbram asini locasse, recitavit. Cui fabulae cum se iudices attentos ostendissent, et Demosthenem rogatent, ut fabellam totam referret; is, De umbra Asini, inquit, seu De umbra Delphica audire cupitis, non causam, in qua de vita hominis agitur? Delphicus quoque gladius apud Eurip. et Arist. Pol. l 1. in proverbio est, de re in diversos usus accommodabili, uti gladius apud Delphicos, quo victimas caedebant, ac noxios interficiebant. Hinc Delphicus Apollo dictus, licet Macrob. a prisca Graecorum voce Δελφὸς derivare maluit, quae solum sig. eo quod interdiu stellis omnibus obscuratis, solus luceat, quâ ratione Sol a Latinis est appellatus.